Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA), keneler tarafından taşınan bir virüsle oluşan, ateş, halsizlik, iştahsızlık, kas ağrısı, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanamalara yol açabilen ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır. Hayvanlardan insanlara bulaşan bu hastalık, ülkemizde özellikle bahar ve yaz aylarında görülmekte ve önemini korumaktadır.
Tarihi Gelişimi ve Ülkemizdeki Durumu
KKKA ilk olarak 12. yüzyılda Tacikistan’da tanımlanmış, 1944-45 yıllarında Rusya’nın Kırım bölgesinde Sovyet askerleri arasında görülerek "Kırım Hemorajik Ateşi" adıyla anılmıştır. 1956 yılında Zaire’de tespit edilen benzer virüsle 1969’da aynı olduğu anlaşılmış ve hastalık “Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi” olarak adlandırılmıştır.
Ülkemizde ilk olarak 2002 yılında dikkat çeken KKKA’ya, 2003 yılında kesin tanı konulmuştur. Hastalık, kenelerin aktif olduğu dönemlerde yani bahar ve yaz aylarında ortaya çıkmakta, bulaştırıcısı olan kene türlerinin yaşam alanlarına paralel olarak yayılmaktadır.
Bulaşma Yolları ve Kuluçka Süresi
KKKA genellikle virüsü taşıyan kenelerin vücuda tutunmasıyla bulaşmaktadır. Ayrıca hastalığın viremik dönemindeki hayvanların veya hasta bireylerin kan, doku ve vücut çıkartılarına korunmasız temas da bulaşma sebebidir. Kuluçka süresi kene tutunmasından sonra 1-3 gün (en fazla 9 gün), enfekte materyalle temas sonrası ise 5-6 gün (en fazla 13 gün) olabilir.
Ülkemizde Vaka Sayıları
KKKA vakalarının en yüksek sayıya ulaştığı yıl 2009 olmuş, bu dönemde 1318 vaka kayıtlara geçmiştir. 2017 yılında ise 343 vaka görülmüş olup hastalık hâlâ ciddiyetini korumaktadır. Ölüm oranı ise %4-5 seviyelerindedir.
Korunma Yöntemleri: Basit Ama Hayati
Riskli Alanlarda Giyim Önlemi
Tarla, bağ, bahçe, orman ve piknik alanlarında bulunurken vücudu örten giysiler tercih edilmeli, pantolon paçaları çorap içine sokulmalı ve açık renkli kıyafetler giyilmelidir.
Vücut Kontrolü Şart
Bu tür alanlardan dönüldüğünde vücutta (özellikle kulak arkası, koltuk altı, kasıklar, diz arkası) kene olup olmadığı kontrol edilmelidir. Kene varsa çıplak elle dokunulmadan bez, eldiven, naylon poşet gibi malzemelerle çıkarılmalıdır.
Zararlı Müdahalelerden Kaçının
Keneler üzerine sigara basmak, kolonya veya kimyasal madde dökmek gibi yöntemlerden kaçınılmalıdır. Bu tür müdahaleler kenenin vücut içeriğini kana aktarmasına neden olabilir.
Hayvanlarla Temas Uyarısı
Hasta hayvanlar belirti göstermeyebilir. Bu nedenle özellikle riskli bölgelerde hayvanların kanı, vücut sıvıları ve dokularıyla çıplak elle temas edilmemelidir.
Hasta Kişilerle Temasta Korunma
Hastalığa yakalanan bireylerin kan, vücut sıvısı ve çıkartılarıyla temas eden kişiler mutlaka eldiven, önlük, maske gibi koruyucu ekipman kullanmalıdır.
Belirti Takibi Önemli
Kene tutunan kişiler 10 gün boyunca kendilerini ateş, halsizlik, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi belirtiler açısından izlemeli ve belirtiler görülmesi halinde derhal sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Unutmayın:
Keneler uçmaz, zıplamaz; yürüyerek vücuda tutunur. Vücutta görülen keneler çıplak elle öldürülmemeli ve patlatılmamalıdır.
#KKKA #KırımKongoKanamalıAteşi #KenelereDikkat #YazAylarındaRisk #KeneIsırığı #ÇevreSağlığı #Afyonkarahisar #EnfeksiyonHastalıkları #SağlıkUyarısı #KeneKorunmaYolları
Yorumlar
Yorum Yap